Czy polscy rodzice zdają sobie sprawę, że ich dzieci poświęcają zbyt dużo czasu na zabawę elektroniką? Jaki wpływ na zdrowie dziecka ma technologia? Eksperci Komitetu Ochrony Praw Dziecka i kampanii społecznej „Mądre rodzicielstwo” alarmują – przez liczbę zajęć dodatkowych dzieci w ciągu dnia nie mają już czasu na zabawę i prawidłowy rozwój.
Wypowiedzi: Magdalena Różczka, aktorka i ambasadorka kampanii, Mirosława Kątna, przewodnicząca Komitetu Ochrony Praw Dziecka, psycholog kliniczny i sądowy, dr Aleksandra Piotrowska, psycholog, wykładowca na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego, społeczny doradca Rzecznika Praw Dziecka i Komitetu Ochrony Praw Dziecka, Magdalena Stachowiak-Alexandrowicz, Manager ds. PR i Promocji KOPD oraz Kuba Antoszewski, PR Manager, firma Kantar.
Badania zorganizowane dla Komitetu Ochrony Praw Dziecka przez firmę Kantar zaprezentowały postawy rodziców dzieci w wieku od 3. do 15. lat w stosunku do szeroko rozumianej rozrywki elektronicznej, z której ich dzieci korzystają. W ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 500 osób, 37% rodziców stwierdza, że ich dziecko nie czyta książek, oprócz lektur obowiązkowych. Aż 73% rodziców deklaruje, że dziecko spędza zbyt dużo czasu na korzystaniu z urządzeń elektronicznych i wirtualnej rozrywce.
– Powyższe wyniki dotyczą rodziców, którzy mimo wiedzy o uzależnieniach od technologii prowadzących nawet do stanów depresyjnych najmłodszych, są świadomi tego, że to właśnie ich dziecko spędza zbyt dużo czasu korzystając z urządzeń elektronicznych. – podkreśla Kuba Antoszewski, PR Manager firmy Kantar.
Jednocześnie, aż 91% badanych rodziców dokonując wyboru zabawek, zwraca uwagę na walor edukacyjny. Problem polega na tym, że choć urządzenia elektroniczne są kupowane z zamiarem nauki i rozwijania umiejętności, tak naprawdę sprowadzają się jedynie do rozrywki i bezmyślnego patrzenia w ekran.
Wykorzystując cyfrowe technologie, rodzic stwierdza, że posadzenie dziecka przed ekranem daje mu wolny czas. Natomiast do 2. roku życia umysł, budowa i funkcjonowanie mózgu dziecka, nie umożliwia przetwarzania tak szybko zmieniających się bodźców, jakie daje ruchomy, dynamiczny obraz. Takie pobudzenie jest powierzchowne, nie ma wartości edukacyjnej i nie stymuluje rozwoju mózgu. Dziecko, którego wiek liczy się w miesiącach, może oglądać obrazki prezentowane w książce i słuchać wyjaśnień na ten temat. Takie działanie ma wartość usprawniającą rozwój, czego z kolei nie daje oglądanie ruchomych obrazów zmieniających się w szybkim tempie. W takiej sytuacji, najważniejsza jest samodyscyplina rodzica. To rodzic odpowiada za to, by w etapach dzieciństwa, dziecko stykało się z takimi treściami, które nie zaszkodzą jego rozwojowi.
42% dzieci do 2. roku życia korzysta z urządzeń mobilnych. Do tego czasu dziecko nie powinno mieć żadnego bezpośredniego kontaktu z urządzeniami elektronicznymi. W dalszych latach życia można je wprowadzać powoli, przez ściśle określony czas, kontrolując, jaki rodzaj treści będzie do dziecka docierał. Należy starannie selekcjonować programy i filmy, jakie dziecko będzie oglądać i ustalać limity czasowe.
– 3-letnie dziecko nie powinno spędzić przed ekranem więcej niż 15 minut jednorazowo. Jeśli w latach późniejszych rodzic zdecyduje się na pokazanie dziecku coraz większych możliwości internetu, powinien to robić razem z nim. Gdy dziecko ma już 10 – 12 lat, należy towarzyszyć mu w pierwszych aktywnościach internetowych, objaśniając ten świat, który otwiera się wraz z dostępem do sieci. – dodaje dr Aleksandra Piotrowska, psycholog dziecięcy, wykładowca na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego, społeczny doradca Rzecznika Praw Dziecka i Komitetu Ochrony Praw Dziecka.
Aktorka i ambasadorka kampanii, Magdalena Różczka, zwróciła uwagę na konieczność słuchania swojego dziecka. – Kiedyś myślałam, że rodzicielstwo jest czymś łatwym, intuicyjnym i zwyczajnym, że wystarczy kochać i cała reszta się jakoś ułoży. Teraz wiem, że rodzicielstwo to wyzwanie. Należy słuchać i traktować swoje dziecko jak niemalże dorosłego człowieka. Nie ma gotowej recepty na rodzicielstwo, nie ma dwóch identycznych ludzi, a już na pewno dzieci. Trzeba zasięgać rady mądrzejszych osób, ale przesiewać to wszystko przez siebie, swoją sytuację i cechy dziecka. – mówi ambasadorka akcji.
Jak zaznaczyli prelegenci konferencji, dzisiejsza rzeczywistość jest bogata w oferty. Wielu przygotowanych psychologów, publikowane artykuły i działające organizacje są w stanie pomóc rodzicom borykającym się z mniejszymi bądź większymi wątpliwościami dotyczącymi wychowania.
– Szczególnie duże miasta są zaopiekowane w tym zakresie. To nie jest problem. Często tkwi on w samym rodzicu, który mówi, że nie ma czasu i „przebodźcowuje” dziecko różnymi zajęciami dodatkowymi. Tak naprawdę to, co dziecku potrzebne, to obecność rodzica. Dawanie siebie, a nie gadżetów, czy zastępczych opiekunów w postaci zajęć. – zaznacza Mirosława Kątna, przewodnicząca Komitetu Ochrony Praw Dziecka, psycholog kliniczny i sądowy. W ciągu ostatnich 20 lat sen dzieci skrócił się o 2 godziny, co jest powiązane z ilością zajęć dodatkowych.
Komitet Ochrony Praw Dziecka od 40 lat pomaga rodzicom organizując bezpłatne warsztaty i ofiarując wsparcie. Jak podkreślają organizatorzy, kampania „Mądre rodzicielstwo” ma na celu pokazanie, co oznacza wychowywanie, a nie „hodowanie dzieci”. Każdy rodzic może skontaktować się z KOPD osobiście, poprzez media społecznościowe bądź telefonicznie. W ramach kampanii „Mądre Rodzicielstwo” oraz XVIII edycji konkursu „Świat Przyjazny Dziecku” praca Komitetu zostanie zintensyfikowana. W październiku, na oficjalnej stronie KOPD oraz fan page’u na Facebooku publikowane będą artykuły ekspertów dotyczące mądrego wychowania. Dodatkowo podczas trwania kampanii, na Facebook’u zorganizowany zostanie konkurs, gdzie rodzice i opiekunowie będą mogli zgłaszać krótkie historie w dowolnej formie o tym, jak ich dzieci bywają mądrzejsze od dorosłych oraz czego uczą rodziców. Nagrodami będą przedmioty i książki nagrodzone w XVIII edycji konkursu Świat Przyjazny Dziecku.
– Konkurs Świat Przyjazny Dziecku osiągnął dojrzałość. Działamy od 2002 roku. Kapituła ekspertów ocenia najlepsze książki, zabawki, miejsca i inicjatywy dla dzieci. Uroczysta gala odbędzie się na przełomie maja i czerwca, a lista wygranych i wyróżnionych zostanie opublikowana na naszej stronie. – dodaje Magdalena Stachowiak – Alexandrowicz, Manager ds. PR i Promocji KOPD.