Polki i Polacy sukcesy w siatkówce odnoszą już od lat 60. Zmagania związane z byciem olimpijczykiem w czasach PRL-u uwiecznił w swojej książce „Dziewczyny z brązu, chłopaki ze złota. Rozmowy o siatkówce i nie tylko z medalistami igrzysk olimpijskich z Tokio (1964), Meksyku (1968) i Montrealu (1976)” Maciej Zdziarski. Medaliści pozytywnie oceniają współpracę z autorem.
5 lipca 2021 roku w warszawskim Centrum Olimpijskim odbyło się spotkanie z mistrzami siatkówki z Montrealu (1976) oraz brązowymi medalistkami z Tokio (1964) i Meksyku (1968), towarzyszące wydaniu książki „Dziewczyny z brązu, chłopaki ze złota”. Wzięli w nim udział mistrzowie olimpijscy: Edward Skorek, Ryszard Bosek, Zbigniew Lubiejewski, Mirosław Rybaczewski i Marek Karbarz; brązowe medalistki: Krystyna Jakubowska, Krystyna Krupa, Krystyna Czajkowska-Rawska, oraz Krystyna Ostromęcka-Guryn, a także Ryszard Czarnecki –członek prezydium PKOl oraz Maciej Zdziarski – autor książki. Wszystkim uczestnikom dopisywały dobre humory:
„Zawsze, kiedy się spotykamy, czujemy się dobrze, czujemy się [znów] młodzi, czujemy tamte lata – mówi Ryszard Bosek, mistrz Igrzysk Olimpijskich z Montrealu (1976). – „Jeżeli się wygrywa wszystko, co się ma wygrać i do tego jest się młodym, to jest warto wspominać.”
Nie o same wspominki jednak chodziło. Goście spotkali się z okazji wydania nowej książki Macieja Zdziarskiego „Dziewczyny z brązu, chłopaki ze złota”. Składa się na nią 20 wywiadów z zawodnikami, którzy przetarli szlaki zwycięstwa współczesnym polskim siatkarzom i siatkarkom – członkami drużyn, które w latach 70. i 80. święciły triumfy na olimpijskim podium – w Montrealu (1976), Tokio (1964) i Meksyku (1968). Wydanie zilustrowane zostało licznymi fotografiami. Wiele z nich jeszcze nigdy wcześniej nie było publikowanych, gdyż pochodzi z prywatnych archiwów zawodników. W „Dziewczynach z brązu, chłopakach ze złota” Maciej Zdziarski pozwolił, by bohaterowie książki sami opowiedzieli o sobie – w kilkunastu wywiadach Krystyna Czajkowska, Józefa Ledwig, Maria Golimowska, Krystyna Jakubowska, Krystyna Krupa, Wanda Wiecha, Barbara Hermel-Niemczyk, Krystyna Ostromęcka-Guryn, śp. Halina Aszkiełowicz-Wojno, Edward Skorek, Tomasz Wójtowicz, Bronisław Bebel, Włodzimierz Stefański, Mirosław Rybaczewski, Zbigniew Lubiejewski, Ryszard Bosek, Włodzimierz Sadalski, Zbigniew Zarzycki, Marek Karbarz opowiadają o kulisach swoich karier, wielkich zwycięstwach i trudnych momentach. Tych ostatnich polscy siatkarze i siatkarki musieli pokonywać całkiem sporo – oprócz sportowych zmagań, książka ukazuje także realia życia codziennego w PRL.
Jak zauważa Ryszard Bosek: „Zawsze są [jakieś] wyzwania i trudności kiedy się tak ciężko trenuje. Są to wielkie wyzwania, bo trzeba pokonywać samego siebie.”
Publikację współfinansuje Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Projekt powstał dzięki pracy Instytutu Łukasiewicza, który za cel stawia sobie opowiadanie o historii w nowoczesny sposób oraz promocję dziejów polskiego sportu. Książka ukazuje sylwetki pierwszych polskich zwycięzców w siatkówce, a także współczesne życia jej bohaterów. Medaliści wspominają dawne zwycięstwa, opowiadają również o wartościach, którymi kierują się w życiu. Dla czytelników te opowieści z pewnością stanowić będą przykład samodyscypliny, hartu ducha i wytrwałości w dążeniu do celu.
„Kiedy się spotykam z kolegami, to mówimy sobie jeszcze raz: udało się! Jesteśmy szczęśliwi i razem nie myślimy o tych trudnych chwilach, tylko wspominamy te fajne” – mówi Ryszard Bosek.
Maciejowi Zdziarskiemu udało się nawiązać dobry kontakt ze swoimi rozmówcami. Owocem tej współpracy jest prawie 600 stron opowieści – o kulisach kariery, sporcie i życiu codziennym polskich siatkarzy i siatkarek. Jak tę współpracę oceniają sami bohaterowie „Dziewczyn z brązu, chłopaków ze złota”?
„Współpracowało mi się cudownie, muszę przyznać, że jemu udało się namówić mnie do [powiedzenia] rzeczy, których nie planowałem, że powiem. To jest na pewno jego wielka zaleta. Jest bardzo otwarty i fajnie nam się rozmawiało, i myślę, że samo powstanie książki to cudowna idea, bo dzisiaj świat tak szybko biegnie, że o historii się zapomina, a bez ciągłości nie ma życia. Wy młodzi ludzie musicie patrzeć przed siebie, myśleć o tym, co będzie za chwilę, ale nie wolno zapominać o historii. Ja się cieszę, że ta książka powstała jeżeli chodzi o siatkówkę, bo to moje życie” – podsumowuje Ryszard Bosek.