W alercie pt. „Za nocleg kierowcy w kabinie pojazdu należy się wypłata ryczałtu – wyrok Sądu Najwyższego” wskazano na istotną uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku w sprawie o sygn. akt II PZP 1/14. Sąd Najwyższy opublikował uzasadnienie uchwały, które pozwala zapoznać się z dokonaną przez Sąd analizą problemu.
Przypomnijmy, Sąd Najwyższy zmierzył się z wątpliwościami związanymi z noclegami kierowców w kabinach pojazdów oraz koniecznością wypłaty ryczałtu za takie noclegi w przypadku uznania, że pracodawca nie zapewnił kierowcy bezpłatnego noclegu w podróży służbowej. Rozstrzygając pojawiające się w orzecznictwie rozbieżności (więcej: alert pt. „Sąd Najwyższy rozstrzygnie wątpliwości dotyczące noclegu kierowców w kabinie pojazdu”), Sąd Najwyższy stwierdził, iż „Zapewnienie pracownikowi – kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.)”.
W uzasadnieniu przedmiotowej uchwały skład orzekający zwrócił uwagę przede wszystkim na konieczność rozróżnienia pojęcia „miejsce do spania” od pojęcia „bezpłatnego noclegu”. Pierwsze z powyższych pojęć zostało użyte zarówno w prawie międzynarodowym (Umowie europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe AETR), prawie europejskim (Rozporządzeniu nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego), jak i w prawie polskim (Ustawie o czasie pracy kierowców). Jednakże Sąd Najwyższy wskazał, iż pojęcie „miejsca do spania” ma znaczenie tylko przy badaniu, czy kierowcy zostało zapewnione prawo do dobowego odpoczynku, gwarantowane w ww. aktach prawnych.
Zapewnienie „bezpłatnego noclegu”, który przewiduje rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. (obecnie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r.) jest jednak pojęciem szerszym i zasadniczo odnosi się do usługi hotelowej, na którą poza miejscem do spania składa się także zapewnienie innych potrzeb socjalnych. Stąd też wniosek Sądu Najwyższego, iż zapewnienie „miejsca do spania” nie oznacza zapewnienia „bezpłatnego noclegu”.
W związku z powyższym kierowcy są uprawnieni do otrzymania zwrotu kosztu noclegu, a jeśli nie przedstawią rachunków dokumentujących ich wydatki na nocleg – do otrzymania ryczałtu za nocleg, nawet jeśli w kabinach pojazdów znajdowało się miejsce do spania.
Uzasadnienie uchwały praktycznie przesądza wszelkie wątpliwości w przedstawionej sprawie i otwiera drogę do dochodzenia roszczeń przez kierowców w postaci wypłaty ryczałtu za noclegi w kabinach pojazdów z tytułu niezapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu.
Przypominamy, że w konsekwencji uznania ww. roszczeń kierowców, jako wynikających ze stosunku pracy łączącego kierowcę z jego pracodawcą, termin przedawnienia roszczeń liczyć należy na zasadach ogólnych jak dla roszczeń z tytułu świadczonej pracy i wynosi on 3 lata.