Dane z raportu „Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent”, dotyczące poziomu bezpieczeństwa w Polskich szpitalach są alarmujące. Sprzęt bezpieczny w szpitalach stanowi mniej niż 50% całego posiadanego sprzętu, tylko 27% placówek w Polsce korzysta z rejestru zdarzeń niepożądanych w formie elektronicznej, a przy przygotowywaniu leków cytotoksycznych niemal 30% szpitali nie stosuje systemów zamkniętych chroniących personel medycznych przed szkodliwymi substancjami[1]. Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, opracowała Zintegrowany Model Bezpieczeństwa Szpitali, który jest niezbędny dla poprawy bezpieczeństwa w placówkach medycznych, a kryteria w nim zawarte powinny być uwzględnione we wskaźnikach jakości w opiece zdrowotnej.
Zintegrowany Model Bezpieczeństwa Szpitali – kryteria, które należy wdrożyć, w placówkach medycznych
Mając na uwadze powyższe dane, niezbędne było opracowanie rozwiązania, które będzie można wdrożyć w Polskich placówkach medycznych. Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali opracowała Zintegrowany Model Bezpieczeństwa Szpitali, gdzie uwzględniono sześć kluczowych kryteriów:
- bezpieczne procedury i sprzęt,
- leki cytotoksyczne,
- bezpieczne podawanie leków,
- szkolenia pracowników,
- monitorowanie i zgłaszanie działań niepożądanych,
- bezpieczeństwo pracowników medycznych.
Zintegrowany Model Bezpieczeństwa Szpitali powinien być wdrażany na każdym poziomie funkcjonowania placówek, poczynając od rozwiązań systemowych na poziomie centralnym, po zespoły i personel medyczny pracujący w szpitalach.
„Brakowało w Polskim systemie ochrony zdrowia, kompleksowego rozwiązania, które byłoby odpowiedzią na problemy w szpitalach, zwłaszcza te związana z bezpieczeństwem. Właściwe wdrożenie Zintegrowanego Modelu Szpitali oraz powyższych kryteriów, będzie nieocenione jeżeli chodzi o wzrost poziomu bezpieczeństwa w placówkach medycznych. Warto też premiować szpitale, które stosowałyby się do omawianych wytycznych, co zmotywuje pozostałe placówki do podnoszenia jakości świadczonych usług.” – komentuje dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt Przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.
Szczególnie ważne w kontekście Zintegrowanego Modelu Bezpieczeństwa Szpitali, są zranienia i zakłucia wśród personelu medycznego, a także konsekwencje jakie mogą one ze sobą nieść, w tym zakażenia, absencja w pracy i stres. Eksperci Koalicji zwracają uwagę, że eskpozycję zawodową można ograniczyć poprzez stosowanie bezpiecznego sprzętu, szkolenia personelu medycznego i poprzez wprowadzenie elektronicznego rejestru zdarzeń niepożądanych.
„Personel pielęgniarski i położniczy to grupa w szczególności narażona na eskpozycję zawodową, dlatego w Zintegrowanym Modelu Bezpieczeństwa Szpitali, dużą część poświęciliśmy właśnie tej tematyce. Zrozumienie wyzwań i zagrożeń, z jakimi codziennie mierzą się pielęgniarki i położne, jest kluczowe dla stworzenia bezpiecznego środowiska pracy. Dążymy do stworzenia systemu, w którym każdy pracownik ochrony zdrowia czuje się bezpiecznie i doceniany, co z kolei przekłada się na wyższą jakość opieki nad pacjentami.” – dodaje mgr Mariola Łodzińska, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Ekspert Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.
Wskaźniki jakości w opiece zdrowotnej, kolejny krok ku bezpieczeństwu i jakości w systemie opieki zdrowotnej
Ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta z dnia 16 czerwca 2023 r. zakłada, że jakość w opiece zdrowotnej mierzona jest z wykorzystaniem wskaźników mieszczących się w zakresie obszarów klinicznego, konsumenckiego i zarządczego. Ostatnio prace zakończył Zespół ds. opracowania rekomendacji w zakresie wskaźników jakości opieki zdrowotnej, a raport z tych prac ma zostać przedstawiony Ministrowi Zdrowia. Z punktu widzenia Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wskaźniki jakości w opiece zdrowotnej są niezbędne dla poprawy bezpieczeństwa i jakości w Polskich placówkach medycznych.
„Wskaźniki jakości w opiece zdrowotnej są niezbędne dla efektywności systemu zdrowotnego. Umożliwią one monitoring oraz możliwość porównania usług świadczonych w placówkach medycznych, dzięki czemu będzie można poprawić jakość świadczonych usług oraz procesy zarządzania placówkami medycznymi.” – komentuje Monika Pintal-Ślimak Prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych, Ekspert Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.
Aby poziom bezpieczeństwa w szpitalach był odpowiedni, zarówno dla personelu medycznego jak i pacjentów niezbędne jest wdrożenie kryteriów, które pozwolą uniknąć zdarzeń niepożądanych. Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali apeluje o uwzględnienie we wskaźnikach jakości kryteriów, przedstawionych w Zintegrowanym Modelu Bezpieczeństwa Szpitali. Wskaźniki pozwolą monitorować, oceniać i porównywać jakość, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa w placówkach medycznych.
„Rejestrowanie zakłuć i zranień, zakażeń odcewnikowych, stosowanie bezpiecznego sprzętu, to tylko niektóre aspekty, które powinny dawać miarę poziomu jakości w szpitalach. Weryfikacji powinny ulegać aktualnie obowiązujące procedury eliminujące ostre narzędzia w danej procedurze oraz prowadzenie katalogu bezpiecznego sprzętu. Placówki medyczne powinny być oceniane w obszarze bezpieczeństwa, a te najlepsze odpowiednio premiowane”. – dodaje dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt Przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.
[1] Raport “Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent”