Czas noworocznych postanowień trwa. Co znalazło się w tym roku na Twojej liście? Czy ponownie będziesz podejmować wyzwanie zrzucenia zbędnych kilogramów i zadbania o sylwetkę? Co zrobić, by wytrwać w postanowieniu lub nie rozczarować się kolejną „dietą cud”? Warto zacząć od podstaw i wiedzy, która pozwoli zrozumieć zachodzące w organizmie procesy. To z pewnością ułatwi osiągnięcie wymarzonego celu.
Czym jest metabolizm?
Metabolizm to szereg przemian biochemicznych zachodzących w naszym organizmie oraz towarzyszących im przemian energetycznych. Często nazywamy go również przemianą materii. Na całość tych przemian składa się katabolizm i anabolizm. Są to procesy ciągłe i nieustannie zachodzą w naszym organizmie.
– Proces metabolizmu można porównać do wagi z dwoma szalkami – na jednej szalce znajdują się procesy rozpadu (kataboliczne) na drugiej budulcowe (anaboliczne). W zależności, których procesów zachodzi więcej te dominują. Wiek stanowi w przypadku przemian materii kluczowy czynnik. Wraz z nim szybkość metabolizmu maleje – wyjaśnia dr Ewa Berlińska, dietetyk.
Katabolizm to proces rozpadu związków, które dostarczyliśmy wraz z pożywieniem. W jego wyniku węglowodany, tłuszcze czy białka ulegają degradacji i są rozkładane do prostych związków nieorganicznych, takich jak dwutlenek węgla czy woda. Procesowi temu towarzyszy wydzielanie znacznych ilości energii, która jest nam niezbędna do utrzymania prawidłowej temperatury ciała, skurczów mięśni czy usuwania szkodliwych produktów przemiany materii z naszego organizmu.
Anabolizm to reakcja chemiczna, polegająca na budowie tkanek organizmu (zwłaszcza mięśniowych), czyli proces przeciwny do katabolizmu. Wymaga od nas dostarczenia energii z zewnątrz, stąd nazywany jest procesem endoenergetycznym.
– U dzieci i młodzieży ze względu na intensywny wzrost i rozwój stwierdza się przewagę procesów anabolicznych nad katabolicznymi. U osób dorosłych jest zupełnie odwrotnie, wtedy to katabolizm zaczyna dominować nad procesami „budującymi”. Procesy te współistnieją w tym samym czasie – w różnych okresach życia człowiek, z przewagą katabolizmu lub anabolizmu – dodaje dr Berlińska.
Co spowalnia metabolizm?
- Niskokaloryczne śniadanie;
- Trening na czczo;
- Trening o złej porze: początek dnia to idealny czas na ćwiczenia dynamiczne jak bieganie, czy zajęcia fitness, wieczór na spokojniejsze ćwiczenia;
- Stres i brak snu.
Jak przyspieszyć metabolizm?
- Spożywać śniadania bogate w węglowodany złożone i błonnik;
- Unikać przejadania się;
- Pić dużo wody;
- Używać takich przypraw jak: papryczki chilli, pieprz Cayenne, imbir, czosnek, cynamon;
- Spożywać kwasy tłuszczowe omega-3, które zapobiegają otyłości dzięki hamowaniu lipogenezy. Dobrym źródłem tych kwasów jest: olej lniany, rzepakowy, nasiona lnu, orzechy włoskie, ryby oraz tran;
- Zróżnicować aktywność fizyczną;
- Dobrze spać i mniej się stresować.
Wytrwałość w postanowieniu
Znając mechanizmy zachodzące w Twoim organizmie i niezbędne informacje dotyczące metabolizmu możesz planować swoje noworoczne postanowienia. Wyposażeni w taką wiedzę i przy silnej motywacji z pewnością będziemy w stanie osiągnąć cel o wymarzonej sylwetce, a przy tym będziemy cieszyć się także zdrowiem płynącym z prawidłowego odżywiania.