Wypowiedź: prof. dr hab. n med. Ryszard Gellert, Konsultant Krajowy w dziedzinie nefrologii,
dr n. med. Aleksandra Rymarz, specjalista nefrologiczny z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii. Centralny Szpital Kliniczny MON.
Jedynie 5% pacjentów wie, że choruje na przewlekłą chorobę nerek. Z powodu niezdiagnozowania PChN co roku przedwcześnie umiera 80 tysięcy Polaków. PChN to drugie, po nadciśnieniu tętniczym, najczęstsze przewlekłe schorzenie w Polsce – cierpi na nią ok. 4,2 mln Polaków. Wyniki pierwszego w Polsce raportu Ogólnopolskiego Badania Pacjentów Nefrologicznych ogłoszono 26 listopada podczas konferencji prasowej w Centrum Prasowym Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie.
U blisko 95% pacjentów w 5. stadium PChN zaobserwowano niedowagę. U części z nich stwierdzono nawet wyniszczenie – nie tylko zmianę wagi, ale też utratę mięśni, obrzęki, czy wodobrzusze. Wraz z pogłębieniem się stadium, wzrasta zmniejszenie przyjmowanego pokarmu. Pomimo tych zatrważających statystyk, niezależnie od stadium choroby większość pacjentów nigdy nie korzystała z porad dietetyka. Tylko 20% chorych w 5. stadium PChN konsultowało swoje żywienie wraz ze specjalistą. W początkowych etapach choroby nawet 70% badanych nie stosuje żadnej specjalnej diety. Podobnie jest w przypadku zaawansowanych etapów – 60% osób nie zwraca uwagi na konieczność zmiany sposobu żywienia. Co gorsza, 2/3 pacjentów z cukrzycą podaje, że nie ogranicza słodyczy i nie stosuje diety cukrzycowej.
Osoby z niedoczynnością nerek, powinny zastosować dietę o małej zawartości białka, która obniża stężenia fosforanów, zmniejsza kwasicę metaboliczną i progresję PChN. Dostosowane do dolegliwości żywienie może odroczyć wdrożenie leczenia nerkozastępczego nawet o kilka miesięcy oraz zmniejszyć ryzyko zgonu po rozpoczęciu dializoterapii.
PChN jest każde uszkodzenie nerek, ich nieprawidłowość budowy lub czynność, które utrzymuje się ponad 3 miesiące. Zaprezentowane na konferencji wyniki badań, przedstawiły aktualną sytuację pacjentów nefrologicznych.
Choroba rozwija się podstępnie nawet przez 20 – 30 lat. Rozwój PChN można spowolnić lub zatrzymać, jednak jest to możliwe jedynie we wcześniejszych stadiach chorobowych. Według danych, większość pacjentów trafia do nefrologa w ostatnich 11 miesiącach przed koniecznością dializowania. Tak opóźnione rozpoczęcie leczenia sprawia, że pacjenci od razu kierowani są do kosztownej i zmniejszającej jakość życia dializy. W grupie osób w 5. stadium chorobowym, u których konieczna jest dializacja, odsetek osób na zasiłku lub rencie wzrasta o ponad połowę w porównaniu do okresu przeddializacyjnego. Podobnie jest z aktywnością i wydolnością fizyczną, która spada wraz z zaawansowaniem stopnia przewlekłej choroby nerek.
Liczba pacjentów wymagających leczenia nerkozastępczego wg Światowej Organizacji Zdrowia do 2030 roku ma się podwoić. Jeśli społeczeństwo nie zostanie uświadomione o niebezpieczeństwach związanych z przewlekłą chorobą nerek, w Polsce w roku 2030 liczba leczonych dializami może przekroczyć 30 000 osób.