Polskie powietrze należy do najgorszych w Unii Europejskiej. Połowa zanieczyszczenia w naszym kraju powietrza pochodzi z kopciuchów, których w Polsce jest ponad 4 miliony. Spalanie węgla i drewna odpowiada za emisję prawie 80 proc. rakotwórczego benzo(a)pirenu. Sytuacji nie poprawiają zanieczyszczające samochody oraz działania sektora przemysłu. By poprawić stan polskiego powietrza, należy wprowadzić zmiany w trzech obszarach: ogrzewaniu mieszkań, transporcie i przemyśle.
Wypowiedź: Piotr Siergiej, Polski Alarm Smogowy
Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w Polsce pozostaje emisja z domowych urządzeń grzewczych. Spalanie węgla i drewna odpowiada za niemal połowę emitowanego pyłu PM 2,5 i prawie 80 proc. rakotwórczego benzo(a)pirenu. Pomimo pewnych postępów w ograniczaniu zanieczyszczeń z urządzeń grzewczych, pozostało wiele do zrobienia. Najważniejsza jest jak najszybsza wymiana tzw. „kopciuchów”, a więc przestarzałych technologicznie kotłów na węgiel i drewno.
Pierwszym krokiem jest reforma programów finansowych oferujących dopłaty do wymiany kotłów. Program Czyste Powietrze działa bardzo powoli – po ponad roku zrealizowano zaledwie 2% celu. Jak najszybciej należy więc uprościć procedury programu, a w dystrybucję dotacji włączyć gminy i banki. Niezbędne jest uruchomienie wsparcia do wymiany „kopciuchów” i termomodernizacji w budownictwie wielorodzinnym, zarówno w mieszkaniach komunalnych, jak i prywatnych. Obecnie mieszkańcy kamienic pozbawieni się jakiegokolwiek wsparcia w tym zakresie.
Kolejnym ważnym punktem jest uruchomienie pomocy ubogim w wymianie „kopciuchów”. Program StopSmog, który miał temu służyć powinien przejść gruntowną reformę upraszczającą jego zasady. Jak dotąd skorzystało z niego zaledwie 5 gmin.
Oprócz programów finansowych rząd powinien wzmocnić system kontroli palenisk. Źródła ogrzewania powinny podlegać obowiązkowej rejestracji i rocznym przeglądom kominiarskim, a dane powinny trafiać do centralnej bazy. Wdrożenie takiego systemu umożliwi skuteczną kontrolę wdrażania przepisów uchwał antysmogowych nakładających obowiązek
W transporcie samochodowym najpilniejsze działania dotyczą ograniczenia ruchu najmocniej zanieczyszczających samochodów. Wśród kolejnych niezbędnych działań są też zmiany w podatku akcyzowym – jego wysokość powinna być uzależniona od wieku samochodu, poziomu emisji spalin i rodzaju wykorzystywanego paliwa. W ten sposób zmniejszy się liczba importowanych używanych samochodów o wysokiej emisji zanieczyszczeń. W ten sposób zmniejszy się liczba importowanych używanych samochodów o wysokiej emisji zanieczyszczeń.