Krótkie zdania, prosty język, zastąpienie urzędniczej nowomowy potoczną komunikacją – to marzenie niejednego petenta w urzędach całej Polski. Grupa naukowców z Uniwersytetu SWPS i PAN, w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, opracowała aplikację Jasnopis, która wskazuje, czy tekst jest zrozumiały dla adresata.
Wiele tekstów, z którymi spotykamy się na co dzień – od aktów prawnych po ulotki informacyjne i instrukcje obsługi urządzeń – jest formułowanych tak, że często mamy poważne kłopoty z ich zrozumieniem. A przecież wystarczyłoby czasem skrócić zdania, uprościć słownictwo czy zastąpić trudne konstrukcje prostszymi, by tekst stał się zrozumiały dla większości odbiorców.
Jasnopis jest narzędziem informatycznym, które potrafi zmierzyć zrozumiałość tekstu, wskazać jego trudniejsze fragmenty i zaproponować poprawki. Za pomocą Jasnopisu można sprawdzić stopień trudności komunikatu ze strony internetowej lub samodzielnie napisanego tekstu. Narzędzie analizuje formę językową tekstu i wylicza stopień jego trudności w siedmiostopniowej skali, w której „1” oznacza teksty najłatwiejsze, zrozumiałe dla polskiego czytelnika, a „7” oznacza teksty najtrudniejsze: dla fachowców, specjalistów – teksty, których zrozumienie wymaga zazwyczaj specjalnego przygotowania.
Aplikacja ma zastosowanie praktyczne, służy do sprawdzania stopnia trudności różnych tekstów polskich (z wyjątkiem tekstów artystycznych). Adresatami programu są przede wszystkim autorzy i wydawcy tekstów użytkowych, które pojawiają się w przestrzeni publicznej, tzn. pism urzędowych, przepisów, regulaminów, instrukcji, opisów działania środków farmakologicznych (przeznaczonych dla pacjentów), podręczników, gazet i czasopism (w nich szczególnie tekstów informacyjnych).
Jasnopis powstał pod kierownictwem prof. dr. hab. Włodzimierza Gruszczyńskiego, językoznawcy i filologa z Uniwersytetu SWPS. W skład zespołu projektowego wchodzą badacze z dziedzin lingwistyki, psycholingwistyki i informatyki.
Aplikacja jest dostępna online na stronie www.jasnopis.pl.