Blisko 60% firm rodzinnych w Polsce i 73% firm w Europie prognozuje, że ich sytuacja ekonomiczna w ciągu najbliższego roku będzie dobra lub bardzo dobra. Na tle Europy zarządzający polskimi firmami rodzinnymi znacznie częściej deklarują, że rozważają przekazanie przedsiębiorstwa kolejnemu pokoleniu. Najważniejszymi priorytetami dla polskiego biznesu rodzinnego w ciągu kolejnych dwóch lat będzie zwiększenie zyskowności (38% wskazań), przyciągnięcie nowych, utalentowanych pracowników (35%) oraz wzrost przychodów (32%). Mając na uwadze potrzebę ciągłego rozwoju, zdecydowana większość firm rodzinnych w Polsce planuje inwestycje w działalność podstawową firmy (80% wskazań), kapitał ludzki (78%) oraz innowacje i nowe technologie (76%) – wynika z VII edycji raportu KPMG w Polsce pt. „Barometr firm rodzinnych”.
Dobre nastroje wśród firm rodzinnych
Zarządzający firmami rodzinnymi dobrze oceniają sytuację swoich organizacji, co znajduje potwierdzenie w pozytywnych wynikach finansowych i rosnącej liczbie zatrudnionych. W Polsce 59% respondentów oceniło kondycję ekonomiczną firmy jako dobrą lub bardzo dobrą (spadek o 3 p.p. r/r). W Europie taką samą opinię wyraziło 73% ankietowanych (wzrost o 2 p.p. r/r).
Lepsze wyniki finansowe w ostatnim roku odnotowało ponad 30% polskich przedsiębiorstw, a 42% respondentów stwierdziło, że przychody utrzymały się na tym samym poziomie. Zaledwie 20% polskich firm odnotowało mniejsze obroty w ostatnim roku. Średnia dla Europy wypada nieco lepiej – aż 64% europejskich przedsiębiorstw zanotowało wzrost przychodów, w przypadku 24% pozostały one na tym samym poziome, a 11% – spadły.
Dobra kondycja firm rodzinnych jest widoczna również we wzroście zatrudnienia – ponad 1/3 polskich przedsiębiorstw w ciągu roku zwiększyła liczbę pracowników, a połowa utrzymała zatrudnienie na tym samym poziomie. Jeszcze lepsza sytuacja panuje w Europie, gdzie prawie 55% firm zwiększyło liczbę etatów.
Rosnące koszty pracy wciąż istotnym wyzwaniem dla rodzinnego biznesu
Z badania przeprowadzonego przez firmę KPMG wynika, że niezmiennie największym wyzwaniem stojącym przed polskimi firmami rodzinnymi są rosnące koszty pracy, na co wskazała ponad połowa ankietowanych (52%). W Polsce ten problem jest zgłaszany znacznie częściej niż w pozostałych krajach Europy.
Coraz wyższe koszty pracy przyczyniają się do trudności w pozyskiwaniu wykwalifikowanej kadry. Blisko 1/3 firm rodzinnych z Polski przyznaje, że problematyczna jest konieczność rywalizacji o pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami. W Europie odsetek przedsiębiorstw sygnalizujących tę kwestię jest jeszcze większy i wynosi 53%. Rodzinne przedsiębiorstwa muszą być przygotowane na konkurowanie z innymi firmami o wykwalifikowane kadry. Często jednak mierzą się z dylematem, kto powinien zająć dane stanowisko – członek rodziny czy specjalista.
W czasach szybkiego rozwoju technologii firmy rodzinne mogą mieć coraz większy problem w realizowaniu kolejnych zadań bez pomocy wykwalifikowanego personelu. Rosnąca konkurencja, koszty pracy oraz mała liczba ludzi z odpowiednim wykształceniem na rynku sprawia, że trudno znaleźć odpowiednią kadrę pracowniczą. Właściciele firm rodzinnych muszą również rywalizować z większymi organizacjami, które są w stanie zagwarantować nowym pracownikom lepsze wynagrodzenie. Jednak przedsiębiorstwa oparte na więzach rodzinnych oferują inne korzyści, które mogą być równie atrakcyjne dla potencjalnych pracowników. Wartości, które stoją u podstaw ich funkcjonowania oraz możliwość rozwoju zawodowego sprawia, że firmy rodzinne stają się atrakcyjnymi pracodawcami – mówi Andrzej Bernatek, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.
Ponad 1/3 firm rodzinnych w Polsce wskazuje, że zmieniające się otoczenie prawne utrudnia zarządzanie przedsiębiorstwem. Częste zmiany w przepisach wpływają na niepewność firm i niechęć do podejmowania inwestycji obarczonych ryzykiem.
Zdecydowana większość polskich przedsiębiorców planuje sukcesję w ramach rodziny
Planowanie przekazania władzy i zarządzania firmą następnemu pokoleniu deklaruje ponad 70% ankietowanych firm rodzinnych z Polski. Jeszcze więcej ankietowanych przewiduje, że przekaże własność firmy swoim potomkom. Dodatkowo fakt, że 81% respondentów nie zamierza przekazać funkcji dyrektora generalnego osobie spoza rodziny świadczy, że właściciele w bardzo dużym stopniu cenią sobie rodzinne relacje oraz budowanie wspólnego biznesu. Badanie KPMG wskazuje również, że w ciągu najbliższych 3 lat tylko 13% polskich i 12% europejskich przedsiębiorców rodzinnych rozważa sprzedaż swojej firmy.
Firmy rodzinne będą inwestować w innowacje i nowe technologie
W obliczu rosnącej konkurencji firmy rodzinne muszą stale rozwijać się i oferować nowe produkty, aby uzyskać przewagę na rynku. Zarówno dla polskich, jak i europejskich firm rodzinnych priorytetem w prowadzeniu działalności gospodarczej w ciągu następnych 2 lat jest zwiększenie zyskowności i przychodów. Nie mniej ważną kwestią dla polskich firm rodzinnych jest również przyciąganie nowych i utalentowanych pracowników (35%).
Zarówno polskie, jak i europejskie firmy rodzinne w swoich planach na pierwszym miejscu stawiają inwestycje w działalność podstawową firmy (odpowiednio 80% respondentów z Polski i 86% z Europy). Równie istotnym obszarem, w który planuje inwestować 78% polskich przedsiębiorców rodzinnych i 81% europejskich jest kapitał ludzki (rekrutacja i szkolenia). Firmy rodzinne kładą także duży nacisk na inwestycje w innowacje i nowe technologie (76% respondentów z Polski i 83% z Europy).
Ciągłe inwestycje są nieodłącznym elementem firm rodzinnych. Daje to szansę na dalszy rozwój oraz otwarcie się na nowe rynki. Właściciele rodzinnych przedsiębiorstw coraz bardziej skupiają swoją uwagę na innowacjach, które są motorem do dalszego działania i wprowadzania nowych produktów lub usług. Firmy rodzinne powinny także w dużym stopniu interesować się swoimi pracownikami angażując ich w rozwój firmy oraz inwestować w rozwój ich kompetencji – mówi Paweł Barański, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.