Zmiana zasad delegowania sędziów, uporządkowanie kwestii związanych z nadzorem administracyjnym Ministra Sprawiedliwości nad sądami powszechnymi oraz relacji pomiędzy Ministrem Sprawiedliwości a prezesami i dyrektorami sądów, ograniczenie czasu delegacji do resortu sprawiedliwości – to tylko niektóre z rozwiązań projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, który dzisiaj (5 sierpnia 2014 r.) przyjęła Rada Ministrów.
Proponowane zmiany mają przyczynić się do poprawy efektywności sądownictwa powszechnego.
Przedmiotowy projekt ustawy stanowi uregulowanie następujących kwestii:
Wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt K 31/12 przez zmianę przepisów dotyczących odwoływania dyrektora sądu, zmianę przepisów dotyczących zwracania przez Ministra Sprawiedliwości prezesowi lub wiceprezesowi sądu uwagi na piśmie i odmowy przyjęcia przez Ministra Sprawiedliwości informacji rocznej;
Wprowadzenie upoważnienia dla Ministra Sprawiedliwości do określenia właściwości sądów powszechnych w sprawach z zakresu prawa prasowego, prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz ksiąg wieczystych;
Zmianę sposobu podejmowania uchwał przez zgromadzenie sędziów sądu apelacyjnego oraz zgromadzenie sędziów okręgu, zmianę składu zgromadzenia sędziów okręgu;
Doprecyzowanie przepisów dotyczących sprawowania zewnętrznego nadzoru administracyjnego przez Ministra Sprawiedliwości, m.in. wprowadzenie do usp prawa Ministra Sprawiedliwości do żądania w uzasadnionych przypadkach akt spraw sądowych. Projekt zakłada również zmianę przepisów dotyczących powoływania dyrektorów sądów i podziału obowiązków pomiędzy prezesa sądu i dyrektora sądu i określenie uprawnień Ministra Sprawiedliwości związanych z usuwaniem rozbieżności w wykładni prawa;
Zmianę zasad delegowania sędziów do sądu wyższego rzędu oraz ograniczenie czasu delegowania do Ministerstwa Sprawiedliwości, lub innej jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej, sędziów i przedstawicieli innych niż sędziowie grup zawodowych, związanych z szeroko pojętym wymiarem sprawiedliwości;
Wprowadzenie odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych informacji w oświadczeniu majątkowym oraz zmiany przepisów dotyczących przedawnienia przewinienia dyscyplinarnego;
Zmianę przepisów dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów m. in. przez wprowadzenie kary dyscyplinarnej obniżenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego od 5 do 15% na okres od 6 miesięcy do dwóch lat, wprowadzenie możliwości żądania przez Ministra Sprawiedliwości akt spraw sądowych prowadzonych przez sędziego, przed żądaniem podjęcia czynności dyscyplinarnych przez rzecznika dyscyplinarnego wobec tego sędziego;
Doprecyzowanie rodzajów dokumentów składanych przez kandydatów na ławników;
Określenie obowiązków Ministra Sprawiedliwości związanych z informatyzacją i obsługą informatyczną sądów, w tym stworzenie podstaw prawnych do prowadzenia przez Ministra Sprawiedliwości centralnych rejestrów biegłych, mediatorów i lekarzy sądowych;
10. Wprowadzenie zmian związanych z informatyzacją wymiaru sprawiedliwości do ustawy o prokuraturze i kpk.
Ponadto Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych.
Projekt ten przewiduje m. in., że czynności z zakresu nadzoru zewnętrznego nad sądami wojskowymi wykonywane będą przez Ministra Sprawiedliwości za pomocą służby nadzoru, którą stanowić będą sędziowie sądów wojskowych delegowani do Ministerstwa Sprawiedliwości.
Przewiduje się, że zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów obejmie analizę i ocenę prawidłowości oraz skuteczności wykonywania przez prezesów sądów wewnętrznego nadzoru administracyjnego. W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w działalności administracyjnej sądu lub niewykonania przez prezesa wojskowego sądu okręgowego zarządzeń Minister Sprawiedliwości będzie mógł zarządzić przeprowadzenie lustracji sądu lub wydziału sądu, bądź lustracji działalności nadzorczej prezesa sądu.