W ostatnim czasie w Sejmie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Wirusowi HPV i Chorobom z nim Powiązanym. To jedyny w Europie zespół parlamentarny poświęcony w całości problematyce HPV i chorobom nowotworowym wywołanych przez wirusa. Podczas posiedzenia podkreślono kluczową rolę szkół w realizacji programu szczepień, zapowiedziano intensyfikację działań edukacyjnych, a także poruszono kwestie rozszerzenia programu o starsze roczniki oraz możliwego wprowadzenia obowiązkowości szczepień przeciw HPV. Czy to wystarczające kroki do zwiększenia wyszczepialności przeciw HPV i osiągnięcia wyznaczonego celu?
„Po tym pierwszym roku możemy mówić o pewnym sukcesie. Coraz więcej rodziców chce szczepić swoje dzieci. Dążymy do tego, żeby poziom zaszczepienia osiągnął 70-80 proc., jak w innych krajach […] Rekord dotyczy rocznika 2011 – same dziewczynki wyszczepione na poziomie 34 proc. Dlatego będziemy kontynuować szeroką kampanię informacyjną we współpracy z MEN, tak żeby szczepienia przeciwko HPV były traktowane jako inwestycja w bezpieczeństwo zdrowotne dzieci” – zaznacza Joanna Kujawa, Naczelnik Wydziału Zdrowia Środowiskowego w Departamencie Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.
Szkoły kluczowe dla sukcesu programu
Ministerstwo Zdrowia podkreśliło, że szczepienia w szkołach istotnie ułatwiają realizację programu: „Wprowadzenie szczepień do szkół zdjęło z rodziców obowiązek organizacji szczepienia, a to spore ułatwienie.” Do tej pory do programu włączyło się ponad 5,2 tys. szkół, czyli ok. 40 proc. placówek. Według Joanny Kujawy, zainteresowanie rodziców jest „ogromne”. „Udział szkół w tym roku szkolnym był znaczący, liczymy na to, że jeszcze wzrośnie, że będzie większa świadomość. Jeśli chodzi o POZ. dla rodziców przeszkodą jest mała liczba terminów na wizytę, czasami przeszkodą jest odmienność systemów”.
Rozszerzenie na starsze roczniki
Niezbędnym, kolejnym krokiem rozwoju programu szczepień przeciw HPV jest poszerzenie go na grupę dziewcząt i chłopców od ukończenia 14. do ukończenia 18. roku życia. To rekomendowana zmiana, zgodne z interesem zdrowia publicznego oraz z aktualnymi rekomendacjami Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT).
Jednogłośnie organizacje społeczne, klinicyści jak i również parlamentarzystki, wskazali istotność włączenia kolejnych roczników i wydłużenia okienka możliwość zaszczepienia się przeciw HPV.Do sprawy odniosła się Joanna Kujawa, która zadeklarowała się, że Ministerstwo Zdrowia przysłuchując się potrzebie – wróci do analizy dot. zwiększenia dostępności dla szerszej grupy wiekowej na kolejnym posiedzeniu Zespołu ds. Szczepień przy resorcie. O postępach prac MZ ma poinfornować przy okazji kolejnego posiedzenia zespołu. Eksperci OPZCI podkreślają, że brak włączania kolejnych roczników do programu to podążanie ścieżką stwarzania nierówności w dostępie do profilaktyki onkologicznej dla najmłodszych obywateli.
„Niepokoi nas fakt, że Polska zobowiązała się do wypełnienia do 2028 r. celów Narodowej Strategii Onkologicznej, która zakłada zaszczepienie co najmniej 60 proc. nastolatków, i wzbrania się przed poszerzeniem roczników co jest najbardziej oczywistego ruchem, żeby choć zbliżyć kraj do tego celu. Nie chodzi tu tylko o liczby, najważniejszym aspektem jest zapewnienie ochrony dzieci i młodzieży przed nowotworami.” – podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.
Obowiązkowość szczepień w centrum pytań
Podczas dyskusji padły także pytania o zapowiedziach MZ dot. planowanego wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw HPV. Przewodnicząca zespołu, posłanka Alicja Łepkowska-Gołaś oraz posłanka Jolanta Niezgodzka dopytywały o status prac nad wprowadzeniem obowiązkowych szczepień. Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało, że w resorcie trwają analizy, czy możliwa jest zmiana przepisów w różnych obszarach, która pozwalałaby wprowadzić szczepienie HPV jako szczepienie obowiązkowe. Jeśli taki projekt będzie przekazany już do konsultacji, szczepienia przeciwko HPV będą w nim brane pod uwagę.
Biorąc pod uwagę potencjalne zapowiedzi o obowiązkowości szczepień oraz coraz większe zainteresowanie szczepieniami – istotnym zostaje zapewnienie ciągłości realizacji programu i zabezpieczenia zamówień szczepionek na przyszły rok. Temat podniosła Aleksandra Sienkiewicz z Forum Ochrony Zdrowia Związku Przedsiębiorców i Prawcodawców.
Walka z dezinformacją i edukacja
Jednym z największych problemów wśród społeczeństwa jest silna dezinformacja. Resort wskazuje na potrzebę szerokiej edukacji, zarówno rodziców, dzieci jaki i placówki szkolne. Wiceministra edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz zauważyła, że dezinformacja nt. szczepień w ogóle, stereotypy wokół wirusa HPV powodują, że jest postrzegany inaczej, głównie HPV kojarzy się z rakiem szyjki macicy, więc trzeba upowszechniać wiedzę o pozostałych chorobach nim wywołanych, w tym tych, na które mogą zachorować chłopcy.
Resort edukacji wraz z WHO planuje działania skierowane do młodzieży i rodziców: „Chcemy upowszechniać wiedzę o szczepieniach w ogóle – dlaczego warto, jaka jest odpowiedzialność zbiorowa za bezpieczeństwo zdrowotne” – podkreśliła Piechna-Więckiewicz.