Nadchodzi drugi rok szkolny i akademicki w pandemii koronawirusa. Młodzież musi dostosować się nie tylko do zmieniających się warunków nauki, ale też szlifować kompetencje potrzebne na rynku pracy. Badania Fundacji Zwolnieni z Teorii pokazują, że uczniowie organizujący własne projekty społeczne zdobywają umiejętności pożądane przez pracodawców. Osoby, które mają doświadczenie pracy w projekcie wchodzą na rynek pracy o około rok wcześniej niż ich rówieśnicy z podobnym wykształceniem. Z czego to wynika? Jak można zadbać o swoje kompetencje zawodowe na etapie szkoły?
Mogłoby się wydawać, że wchodzeniu na zawodowe szczeble muszą towarzyszyć nudne praktyki czy wyczerpujący staż. Nie musi tak być. Jak wynika z badania Pracuj.pl (2021) większość młodych osób wchodzących na rynek pracy ma czym się chwalić, pomimo braku doświadczenia zawodowego. Tym elementem są dodatkowe aktywności. Z badania wynika, że tylko co czwarty respondent nie angażował się w żadne niestandardowe działanie podczas studiów. Jakimi dodatkowymi aktywnościami chwalą się młodzi pracownicy? W gronie trzech najczęściej wymienianych znalazły się dodatkowe kursy językowe (36%), wolontariat w organizacjach społecznych (35%), działalność w kołach naukowych (29%) oraz organizowanie własnych projektów i zaangażowanie w organizacje studenckie (po 26%) Te ostatnie według ekspertki Pracuj.pl cieszą się największym uznaniem wśród rekruterów, bo świadczą o dużej samodzielności i dobrej organizacji pracy własnej kandydata lub kandydatki. – Ponad połowa kandydatów angażujących się w dodatkowe aktywności, którzy brali udział w naszym badaniu podkreśla, że rekruterzy zauważyli i docenili ten punkt w ich CV. Prowadzenie samodzielnych projektów prospołecznych czy związanych z hobby jest bardzo istotne zwłaszcza na początku kariery. Są one wówczas dla pracodawcy ważnym sygnałem zdolności, zapału i aktywności kandydata, nawet jeśli nie ma on jeszcze za sobą dużej historii zatrudnienia. Podobne działania to także zawsze świetny pretekst do rozmowy z rekruterem o naszych mocnych stronach – komentuje Aleksandra Skwarska, PR & CSR Manager w Grupie Pracuj.
To jak ważne są te doświadczenia potwierdza historia osiemnastoletniej Marty Radeckiej z Będzina i zespołu #TOgether, który podejmował problem pewności siebie wśród nastolatków. Przez cały rok szkolny Marta z zespołem rówieśników organizowała transmisje na żywo w mediach społecznościowych, które miały przedstawić zakończone sukcesem historie osób walczących z pewnością siebie oraz dyskusje z psychologami czy pedagogami.
– Robienie własnego projektu społecznego pomogło mi finalnie zdobyć pracę w biurze podróży jako animator. W tej pracy trzeba być otwartym, a dzięki projektowi musiałam dużo rozmawiać z ludźmi i ćwiczyć tę umiejętność. Pracodawca zauważył moje kompetencje w projekcie, wybrał mnie do finalnych stu kandydatów z tysiąca aplikujących i na koniec postawił na mnie, mimo że wśród kandydatów było dużo ludzi starszych ode mnie. Potem dowiedziałam się, że rekruter docenił moje doświadczenie organizacyjne, bo w projekcie odpowiadałam z relacje z mediami i sponsorami, co wymaga m.in. komunikatywności – mówi Marta Radecka i dodaje, że ma poczucie spełnienia, że dzięki swojej działalności społecznej dotarła do innych ludzi dotykając trudnego tematu.
Czy czasy pandemii i lockdownu to dobry moment na rozwijanie kompetencji społecznych? Jak twierdzi Aleksandra Chudaś z Fundacji Zwolnieni z Teorii nawet w tym trudnym czasie młodzież ma szansę rozwinąć jedną z najcenniejszych kompetencji poszukiwanych przez pracodawców tj. umiejętność pracy w grupie. Z badań fundacji wynika, że aż 3/4 uczestników ją rozwinęło podczas realizacji własnego projektu społecznego w czasie, w którym szkoły były zamknięte. – Sprawdziliśmy to i wiemy, że według badanych realizacja projektów w ramach naszej olimpiady przyczyniła się do rozwinięcia przez nich kluczowych kompetencji tj. umiejętność pracy w grupie, umiejętność samoorganizacji i kreatywność – i to pomimo działania w większości zdalnego. To uniwersalne umiejętności, które przydadzą się naszym uczestnikom w zasadzie niezależnie od wybranej ścieżki kariery zawodowej.
Czy działalność społeczna może pomóc w znalezieniu pracy? Chudaś odpowiada twierdząco, podając przykłady młodzieży realizującej z rówieśnikami kampanie społeczne wspierającą lokalne firmy prowadzone przez seniorów, przerabiające brzydkie graffiti na kolorową sztukę street artu czy promowanie porad ekologicznych w zakresie niemarnowania żywności. – Często rodzice lub nauczyciele pytają, dlaczego młodzież ma poświęcać czas na akcje społeczne, zamiast wykorzystywać go jak najwięcej na naukę do egzaminów. Wydaje im się, że to, co kiedyś zapewniło im sukces, dzisiaj również jest jego gwarancją. Czasy się zmieniły. Doświadczenie w pracy w zespole nad prawdziwym przedsięwzięciem to dodatkowe punkty w CV. Dla młodych przed pierwszym doświadczeniem zawodowym to szczególnie cenne – mówi Chudaś. Badania Zwolnionych z Teorii potwierdzają, że dzięki realizacji projektu młodzi ludzie odważniej szukają pracy (½), a prawie 1/3 uważa, że realizacja projektu była na tyle dobrze widziana podczas rekrutacji, że przyczyniła się do wybrania właśnie ich na stanowisko pracy.
Działanie społeczne w pandemii
Jak pokazują badania, działanie społeczne młodych w pandemii koronawirusa wzmacnia dobrostan psychiczny. Z badania „Odporni na lockdown. Raport o tym, co chroniło dobrostan młodzieży w trakcie pandemii” (2021) wynika, że nastolatkowie, którzy działali społecznie w czasie lockdownu, jaśniej widzą swój życiowy cel (o 12%) oraz pewniej kreślą rozwój osobisty (o 12%) od tych, którzy nie angażowali się społecznie. Dodatkowo uczniowie ci mają wyższe poczucie autonomii (ponad 7%) oraz pozytywne relacje (ponad 7%) niż ich rówieśnicy. Według organizatorów olimpiady społecznej Zwolnieni z Teorii odporni na lockdown to ci, którzy działając dla innych, troszczą się o siebie.
Liczne ekspertyzy wskazują, że pandemia wpłynęła nie tylko na tryb nauki, ale również rozwój młodych ludzi. – Włożyliśmy wiele wysiłku, by pomóc tysiącom młodych ludzi w tym trudnym czasie. Dostosowaliśmy olimpiadę projektów społecznych całkowicie do trybu online, aby młodzi mogli działać bezpiecznie i efektywnie. Obserwując ich zachowania i wypowiedzi w tej pandemicznej edycji olimpiady, postawiliśmy hipotezę, że organizacja projektów społecznych pomaga im lepiej przetrwać czas lockdownu niż ich rówieśnikom. Teraz mamy potwierdzenie, że działanie społeczne pozytywnie wpływa na ich dobrostan psychiczny – mówi Chudaś.
Badanie Fundacji Zwolnieni z Teorii zostało przeprowadzone w maju 2021 roku na reprezentatywnej grupie 1520 osób w ramach grantu Google.org przez badaczy z fundacji Stocznia. Drugie badanie dotyczące dobrostanu młodzieży zostało przeprowadzone na potrzeby raportu „Odporni na lockdown. Raport o tym, co chroniło dobrostan młodzieży w trakcie pandemii” metodą ilościową CAWI w maju 2021 roku w dwóch grupach: uczniów, którzy brali udział w tegorocznej edycji olimpiady Zwolnieni z Teorii oraz uczniów szkół średnich, którzy w roku szkolnym 2020/21 nie angażowali się w żadne działania społeczne. Więcej o olimpiadzie projektów społecznych na stronie www.zwolnienizteorii.pl.