Wypowiedź: prof. dr hab.n.med. Marek Jarema, kierownik III Kliniki Psychiatrycznej IPiN w Warszawie
Schizofrenia występuje u około 1 % populacji, czyli na 100 osób jedna choruje na schizofrenię. Trzeba rozróżniać zaburzenia psychiczne od chorób psychicznych. Schizofrenia jest chorobą psychiczną, to znaczy że w jej przebiegu pojawiają się takie elementy życia psychicznego, które nie występują u normalnego człowieka. Takimi elementami schizofrenii paranoidalnej są najczęściej omamy i urojenia, ale także objawy rozpadu struktury osobowości.
Nie wiemy, jakie są przyczyny powstawania schizofrenii. Można się domyślać, że u podłoża schizofrenii leżą tak zwane zaburzenie neurorozwojowe. Już w okresie płodowym i wczesno dziecięcym dochodzi do nieprawidłowości w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, co później manifestuje się wystąpieniem choroby. Można także wyróżnić czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania. Wiadomo, że schizofrenia ma pewną tendencje do przebiegu rodzinnego. Jeżeli ktoś w rodzinie już na nią choruje, to ryzyko zachorowania kolejnego członka jest większe niż w normalnej populacji. Jednak nie można zdecydowane stwierdzić, że jest to choroba dziedziczna.
Objawy najczęściej pojawiają się w okresie pokwitania, kiedy człowiek dojrzewa. Niestety nie ma reguły co do czasu, kiedy mogą one wystąpić. Dlatego może dotknąć zarówno osoby w starszym wieku, ale także małe dzieci. Pierwsze symptomy choroby to tak zwany początek podostry . Młody człowiek zaczyna zachowywać się trochę inaczej niż jest to ogólnie przyjęte dla jego wieku. Może to przybierać powoli narastającą formę izolacji od otoczenia, niechęci do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, chłodu uczuciowego czy manifestowania bardzo dziwnych, nieadekwatnych do wieku i środowiska zainteresowań. Jednak choroba może objawić się również nagłym wybuchem zaburzeń psychotycznych, takich jak pobudzenie, bezsenność, obecność omamów czy urojeń.
– Schizofrenia jest chorobą przewlekłą. Obowiązuje reguła 1/3, która oznacza, że dla takiej części zdiagnozowanych pacjentów przebieg choroby jest dość korzystny z objawami, które jednak nie zaburzają normalnego funkcjonowania. U drugiej części u pacjentów występują nawroty i remisje, ale zaburzenia funkcjonowania nadal nie ograniczają życia pacjenta. Niestety u 1/3 pacjentów przebieg choroby jest ciężki, o charakterze przewlekłym i ciągłym, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. – mówi newsrm.tv prof. dr hab. n.med. Marek Jarema
Co powinniśmy robić, gdy podejrzewamy u kogoś bliskiego niepokojące objawy. Należy bezwzględnie udać się do specjalisty, psychiatry albo psychologa. Tylko on będzie mógł ocenić co się dzieje, uchwycić odpowiedni kontekst wydarzeń , a także ewentualnie skierować na dalsze badania. W tym momencie ważne jest także wykluczenie substancji psychoaktywnych, ponieważ cześć z nich może powodować objawy podobne do schizofrenii. Samo leczenie musi odbywać się trzyetapowo. Terapia składa się z farmakoterapii czyli podawania leków psychotycznych, z psychoterapii czyli oddziaływań psychologicznych pomagających człowiekowi wrócić do w miarę normalnego funkcjonowania oraz z pracy z rodziną. Samo ograniczenie się do farmakoterapii jest nieporozumieniem, oczywiście łagodzi objawy choroby, jednak nie prowadzi do ograniczenia wszystkich objawów choroby.