Rozdzielenie przychodów podatników CIT na dwa źródła: z działalności gospodarczej (operacyjnej) i z zysków kapitałowych, które zaproponował resort finansów, jest złym rozwiązaniem. Brak możliwości kompensowania strat z działalności finansowej i operacyjnej pozbawi firmy motywacji do inwestowania w Polsce i zagranicą, skomplikuje rozliczenia podatkowe, negatywnie wpłynie na przejrzystość sprawozdań finansowych i doprowadzi do oderwania podstawy opodatkowania od wyniku finansowego – ostrzega Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan.
– Wprowadzenie w życie tych przepisów może nawet oznaczać, iż podatnik, który postanowi przeprowadzić proces inwestycyjny lub prace badawczo-rozwojowe, finansowane ze środków bieżących, poprzez powołaną do tego spółkę celową, w przypadku gdy przedsięwzięcie okaże się nietrafione i podatnik podejmie decyzję o jego zaniechaniu i np. sprzedaży udziałów w spółce, nie będzie mógł ekonomicznie rozpoznać straty z działalności, z której tę inwestycję sfinansował. Dotyczyć to będzie w szczególności tych podmiotów, które prowadzą działalność inwestycyjną poprzez jedną czy dwie spółki celowe, a nie posiadają w portfelu tych spółek kilkanaście czy kilkadziesiąt. W efekcie taki podmiot będzie musiał zapłacić podatek od działalności pozostałej, co może nawet oznaczać w skrajnym przypadku konieczność ogłoszenia upadłości – mówi mec. Rafał Iniewski, wiceprzewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.
W wielu branżach takie rozwiązanie będzie wręcz powodowało sztuczne i często trudne do przeprowadzenia, rozdzielenie – dla celów podatkowych – działalności gospodarczej podatników, jak np. w branży finansowej, gdzie obrót papierami wartościowymi, w tym obligacjami Skarbu Państwa stanowi istotny element zabezpieczenia płynności lub lokowania zebranych depozytów w bankach lub rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zakładach ubezpieczeniowych.
Brak możliwości kompensowania strat z działalności finansowej i operacyjnej pozbawi polskie firmy motywacji do inwestowania w kraju i zagranicą poprzez spółki celowe, bo w przypadku niepowodzenia inwestycji firmy zostaną obciążone podatkiem, pomimo że ich sytuacja ekonomiczna będzie osłabiona.
Zasadą jest, że opodatkowaniu podlega dodatni wynik na działalności gospodarczej podatnika. Proponowane zmiany oznaczają, że w wielu wypadkach podatnicy, którzy faktycznie takiej nadwyżki nie osiągną (także w znaczeniu bilansowym, ekonomicznym) i tak zapłacą podatek.
Propozycja Ministerstwa Finansów spowoduje również, że:
a) dochód w ramach jednego źródła przychodów nie będzie mógł być skompensowany ewentualną stratą poniesioną w ramach innego źródła przychodów, także w przypadku, gdy podatnik nie będzie miał możliwości rozliczyć straty z przyszłymi przychodami w ramach tego źródła przychodu w ciągu kolejnych pięciu lat podatkowych;
b) straty ponoszone w źródle przychodów nie będą pomniejszały podstawy opodatkowania, niezależnie od tego czy stanowiły one realną stratę ekonomiczną poniesioną przez podatnika;
c) przedsiębiorcy będą zobowiązani do wyodrębnienia przychodów i kosztów dotyczących poszczególnych źródeł na podstawie prowadzonej ewidencji rachunkowej, co będzie zwiększało poziom skomplikowania kalkulacji podatku dochodowego, a tym samym przy proponowanej skali zmian i wiążących się z nią praktycznych wątpliwości będzie oznaczało wymierny wzrost kosztów wynikający z tak z dodatkowego obciążenia służb finansowo-księgowych spółek nowymi obowiązkami jak i konieczności zmiany zasad prowadzenia ewidencji księgowych oraz istotnej modyfikacji rozwiązań technologicznych.
– Jeżeli według autorów projektu tworzenie sztucznych strat na inwestycjach kapitałowych jest jedną z metod agresywnej optymalizacji, to przede wszystkim organy powinny stosować klauzulę obejścia prawa podatkowego, która została wprowadzona do systemu prawnego w ubiegłym roku lub ewentualnie należałoby rozważyć wprowadzenie do ustawy CIT klauzuli antyabuzywnej w zakresie strat kapitałowych na wzór tej która obowiązuje obecnie dla celów połączenia spółek, podziału spółek lub wymiany udziałów – dodaje mec. Iniewski.