Choć meningokoki najczęściej atakują dzieci w 1. roku życia, to – jak pokazują najnowsze badania zrealizowane przez Kantar Millward Brown na zlecenie GSK – młode polskie mamy i kobiety w ciąży mają niską świadomość zagrożenia. Raport z badania pt. Szczepienia dziecięce. Postawy i stosowanie przez kobiety w ciąży i młode matki wskazuje, że prawie połowa z nich nie wie, jakie mogą być objawy zakażenia. A to podstawa, by pokonać groźne bakterie – inwazyjna choroba meningokokowa rozwija się bowiem w piorunującym tempie i w ciągu 24 godzin może doprowadzić do śmierci.
Meningokoki wywołują inwazyjną chorobę meningokokową, przebiegającą najczęściej pod postacią sepsy lub sepsy z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych2. Pierwsze objawy choroby mogą przypominać przeziębienie, dlatego jest ona trudna do rozpoznania. Choroba rozwija się błyskawicznie – w ciągu 24 godzin może doprowadzić do śmierci albo trwałego inwalidztwa. W Polsce za większość przypadków meningokokowej choroby inwazyjnej odpowiadają meningokoki typu B – 68 proc. zachorowań w całym społeczeństwie i ponad 80 proc. wśród dzieci w 1. roku życia. Szczepienie przeciw meningokokom można zastosować już od 2. miesiąca życia dziecka, ale również później, po 6. miesiącu życia.
„Wyprzedź meningokoki! Z wiedzą na start” – pod taką nazwą rusza w marcu nowa kampania edukacyjna. Jej celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat inwazyjnej choroby meningokokowej i sposobów ochrony przed nią.
Jak należy rozumieć hasło przewodnie kampanii „Wyprzedź meningokoki”? Na dwa sposoby. Po pierwsze, inwazyjna choroba meningokokowa postępuje niezwykle szybko, dlatego niezbędna jest równie błyskawiczna i właściwa reakcja na zagrożenie. Po drugie, istnieje skuteczna profilaktyka w postaci szczepień ochronnych. Ale o tym wszystkim trzeba wiedzieć. Stąd drugi człon hasła kampanii „Z wiedzą na start”.
Już samo wymówienie ich nazwy może przysparzać trudności. Ale meningokoki trzeba poznać. To one wywołują inwazyjną chorobę meningokokową (IChM), która rozwija się pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsy, najcięższą postacią zakażenia bakteryjnego, jaka może przydarzyć się człowiekowi poza szpitalem. Co piąty chory umiera, a 1 na 3 zostaje trwale okaleczony, np. tracąc słuch.
– Rodzice bardzo często nie zdają sobie sprawy z tego, jak groźne może być zakażenie meningokokami oraz że mogą zabezpieczyć swoje dzieci poprzez szczepienia – przyznaje dr n. med. Alicja Karney, kierownik Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. – Natomiast lekarzowi wystarczy jeden przypadek pacjenta z inwazyjną chorobą meningokokową, by zapamiętać go na zawsze. Jest to przede wszystkim związane z piorunującym przebiegiem choroby. Stan pacjenta pogarsza się dosłownie z minuty na minutę.
– Świadomość zagrożenia to pierwszy, i jednocześnie najważniejszy krok na drodze do zapewnienia najmłodszym ochrony przed meningokokami – mówi lek. med. Grzegorz Maciążka, dyrektor medyczny GSK, organizator kampanii. – Dlatego zdecydowaliśmy się rozpocząć edukację na ten temat. Kampania wpisuje się w misję naszej firmy, którą jest pomaganie ludziom, aby mogli osiągać więcej, czuć się lepiej i żyć dłużej.
Od czterech lat istnieje bowiem możliwość zaszczepienia najmłodszych zarówno przeciwko meningokokom typu C, jak i B – oba wywołują większość przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej w Polsce, przy czym typ B odpowiada za ponad 80 proc. zachorowań wśród dzieci w 1. roku życia.
– Pełna realizacja szczepień leży zarówno w interesie dzieci, jak i całego społeczeństwa. Dlatego chcemy edukować, by zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych i fałszywych przekonań – mówi Dorota Kleszczewska, prezes Fundacji Instytutu Matki i Dziecka (IMiD), współorganizator kampanii. – Jako Fundacja działająca na rzecz ochrony zdrowia z radością włączamy się do akcji „Wyprzedź meningokoki!”.
– Inwazyjna choroba meningokokowa występuje stosunkowo rzadko, ale jest na tyle poważna, że warto jej zapobiegać za pomocą szczepień – potwierdza dr n. med. Alicja Karney z Instytutu Matki i Dziecka.
Kampania będzie trwała do końca tego roku. Jej inicjatorem i organizatorem jest firma GSK, a współorganizatorem Fundacja Instytutu Matki i Dziecka, działająca na rzecz ochrony zdrowia pacjentów, promocji profilaktyki zdrowotnej dzieci, młodzieży oraz kobiet w ciąży. Fundacja jest związana z warszawskim Instytutem Matki i Dziecka, bezpośrednio go wspierając.