Raport NBP: Mimo coraz liczniejszych sygnałów wyhamowania koniunktury, eskalacji kryzysu ukraińskiego oraz bardziej pesymistycznych prognoz przedsiębiorstw ich sytuacja w III kwartale w dalszym ciągu się poprawiała.
Narodowy Bank Polski opublikował 16 października cokwartalną informację o kondycji sektora przedsiębiorstw. Raport pokazuje, jak oceniają one swoją kondycję i koniunkturę w III kwartale tego roku, a także prezentuje prognozy na IV kwartał. Na szczególną w uwagę zasługują dwie ramki tematyczne znajdujące się w raporcie: „Wpływ kryzysu ukraińskiego na sytuację sektora przedsiębiorstw” oraz „Presja na obniżanie cen”. Zachęcamy do zapoznania się z wnioskami wynikającymi z raportu, które przedstawia w nagranej wypowiedzi Katarzyna Puchalska z Instytutu Ekonomicznego NBP.
Sytuacja ekonomiczna. Ankietowane pod koniec III kwartału tego roku przedsiębiorstwa oceniły swoją kondycję lepiej niż w poprzednim kwartale, i to mimo coraz bardziej skomplikowanej sytuacji politycznej, gorszych odczytów koniunktury i spadku sprzedaży w sierpniu. Niemal 78 proc. firm oceniło swoją kondycję jako bardzo dobrą lub dobrą – to o 2,5 pkt proc. więcej niż w poprzednim kwartale. Zaskakująco optymistyczne – w kontekście kryzysu rosyjsko-ukraińskiego – były także odpowiedzi na pytanie o niepewność w odniesieniu do własnej sytuacji i bezpośredniego otoczenia firmy. Zdaniem respondentów nasilenie tego czynnika było podobne co kwartał wcześniej, a zatem względnie niskie. Warto przyjrzeć się strukturze odpowiedzi na pytanie o przeszłe, bieżące i oczekiwane trudności. Pokazuje ona, że wzrósł odsetek firm w dobrej kondycji, które oczekują pogorszenia swojej sytuacji.
Popyt, zamówienia, produkcja. W III kwartale br. odnotowano pierwsze od ponad roku sygnały braku poprawy popytu. Wskaźnik bariery popytu spadł o 0,9 pkt proc. do 8,5 proc. (w ujęciu kwartalnym). Równocześnie jednak nasiliły się obawy o ekonomiczne skutki kryzysu rosyjsko-ukraińskiego. Około 6,5 proc. przedsiębiorstw uważa, że związana z nim niepewność jest istotną barierą dla rozwoju. Wskaźnik prognoz popytu obniżył się o 2,4 pkt proc., wskaźnik prognoz zamówień – o 3,8 pkt proc. Zmniejszył się także wskaźnik prognoz produkcji na IV kwartał – o 3,8 pkt proc. Tym samym wskaźniki te znalazły się poniżej swoich długookresowych średnich. W najbliższym czasie należy zatem oczekiwać osłabienia koniunktury, być może jednak tylko przejściowego.
Eksport i import. Wszystkie wskaźniki eksportowe spadły w III kwartale br. do poziomów poniżej swoich średnich długookresowych. Wskaźnik umów eksportowych obniżył się o 2,1 pkt proc. i osiągnął wartość bliską zeru. Wskaźnik nowych umów eksportowych spadł o 4,9 pkt proc. Równocześnie o 2,4 pkt proc. obniżyły się prognozy eksportu. Oznacza to, że zdaniem eksporterów mniejsza liczba podpisywanych umów eksportowych nie zostanie wyrównana wzrostem ich wartości. Wyniki te pozwalają więc oczekiwać ograniczenia dynamiki eksportu w najbliższym okresie.
Zatrudnienie. Prognozy zatrudnienia pozostają stabilne od początku 2014 r. Czwarty kwartał z rzędu więcej firm planuje zwiększenie zatrudnienia (11,5 proc.) niż jego redukcję (8,4 proc.), po pięciu latach przewagi redukcji. Najbardziej optymistyczne są prognozy w przedsiębiorstwach z przewagą kapitału zagranicznego, które planują zdecydowanie zwiększyć zatrudnienie. W prywatnych firmach krajowych zatrudnienie ma pozostać na stabilnym poziomie. Nieznacznie poprawiły się prognozy w przetwórstwie przemysłowym. Redukcję zatrudnienia zapowiadają natomiast budownictwo, górnictwo i energetyka
Wynagrodzenia. Podwyżki płac w IV kwartale br. będą miały zasięg zbliżony do tego w poprzednim kwartale (po korekcie sezonowej). Zwiększenie wynagrodzeń planuje 10,7 proc. przedsiębiorstw, a zatem o 0,1 pkt proc. więcej niż w poprzednim kwartale i o 1,6 pkt proc. więcej niż w analogicznym kwartale 2013 r. Odsetek przedsiębiorstw zamierzających podwyższyć wynagrodzenia kształtuje się poniżej średniej dla lat 2005-2014. Większość podwyżek płac będzie bardzo umiarkowana. Przeważają wzrosty płac do 5 proc. – takie podwyżki ma otrzymać 5,3 proc. zatrudnionych. Wyższe niż 5 proc. podwyżki planowane są dla 2,7 proc. pracowników w badanej próbie, a te o wysokości co najmniej 10 proc. ma otrzymać 1,1 proc. zatrudnionych.
Więcej w raporcie: „Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w III kw. 2014 oraz prognoz koniunktury na IV kw. 2014 roku”