Otyłość – czy potrafimy jej zapobiec?

Problem nadmiaru kilogramów, statystycznie dotyka co drugą osobę w Polsce. Z roku na rok wskaźniki ukazują coraz wyższe wartości nadmiernej masy ciała Polaków. Jemy więcej, ruszamy się mniej, pracujemy intensywniej. Czy można przerwać machinę prowadzącą Polaków do Państwa otyłego? Eksperci Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej „Bliscy u Wagi” ruszają na ratunek.

Otyłość jest bardzo często słyszanym pojęciem w prasie oraz mediach. Ostatnimi laty staje się problemem, który z roku na rok rośnie w siłę. „Otyłość” to nic innego jak zbyt duża podaż kalorii dostarczonych do naszego organizmu wraz z pokarmem w porównaniu do ilości kalorii jakie zużywamy w ciągu dnia poprzez naszą aktywność fizyczną oraz podstawowe procesy życiowe. Ta „nadwyżka” kaloryczna, która pozostaje, magazynowana jest w postaci tkanki tłuszczowej.

Czynniki wpływające na występowanie nadwagi i otyłości to przede wszystkim złe nawyki żywieniowe rozpoczynające się w domu od urodzenia lub powstające w trakcie procesu dojrzewania i kształtowania swojej osobowości. Problemem, który należy tu wskazać jest również brak wiedzy ze strony rodziców, odnośnie jakości produktów spożywczych. „Kształtowanie nawyków żywieniowych rozpoczyna się już od najmłodszych lat, kiedy to dziecko jest niemowlęciem, a do jego diety włączamy kolejne składniki. Już od tego wieku przyzwyczajmy dzieci do danych smaków, które stają się nieodłącznym towarzyszem w drodze przez życie. Wszelkie soki gazowane, gotowe, słodkie napoje kupowane w sklepach zawierają ogromne ilości cukru, tak samo jak ciastka, wafelki, lizaki i wszelkie słodycze – zaburzają one prawidłowe nawyki żywieniowe dziecka. Prowadzenie takiego sposobu żywienia doprowadzi dzieci do otyłości, a następnie do rozwoju chorób powiązanych z nadmierną masą ciała, czyli cukrzycą, hipercholesterolemią, nadciśnieniem tętniczym. Jedynym rozwiązaniem, aby ustrzec się przed powikłaniami otyłości jest zredukowanie masy ciała poprzez wprowadzenie: zdrowych nawyków żywieniowych (pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze, warzywa i owoce, rośliny strączkowe), aktywności fizycznej (min. 60 minut w tygodniu), regularnego spożywania posiłków oraz odpowiedniej ilości snu (6-7h)” – informuje lekarz medycyny rodzinnej, dr Katarzyna Jańska. Na przestrzeni lat ilość dzieci z nadwagą i otyłością ma tendencję wzrostową.(Tab.1)

ROK / PŁEĆ GRUPA WIEKOWA
  11 –Latki 13-latki 15-latki
2002 CHŁOPCY

DZIEWCZĘTA

20,8 %

16,5%

 

16,9 %

10,3 %

 

11,7 %

9,2 %

 

2006 CHŁOPCY

DZIEWCZĘTA

21,2 %

15,9 %

 

17,1 %

10,6 %

 

15,8 %

8,6 %

 

2010 CHŁOPCY

DZIEWCZĘTA

 

25,4 %

17,9 %

 

21,9 %

14,7 %

 

17,5 %

11,1 %

 

Źródło: Mazur J. Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej na podstawie badań HBSC 2010

Według badania „Analiza psychologicznego aspektu odchudzania”, przeprowadzonego przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI), wynika, że co drugi Polak podjął się procesu redukcji masy ciała w swoim życiu. Największą część tych osób stanowiły kobiety, aż 61%, natomiast najczęściej procesu odchudzania podejmowały się osoby w przedziale wiekowym między 35. a 49. rokiem życia. Tabela 2. ukazuje zmiany w masie ciała Polaków na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. „Wyniki osób z nadwagą i otyłością są zastanawiające. Z moich obserwacji wynika, iż większy nacisk kładziony jest zdecydowanie na sposób odżywiania – który jest ważny w redukcji masy ciała, ale to o czym bardzo mało się mówi w trakcie tego problemu to wsparcie, psychika i sposób jej działania na nasze podejście oraz zaangażowanie. Ten etap często pomija się w terapii, a przecież to dzięki niemu generowana jest motywacja i podtrzymywany zapał w chwilach upadku.  Jak więc wzmocnić swoje działania? Pomagajmy sobie nawzajem, poszukujmy wsparcia w rodzinie, znajomych, bliskim otoczeniu i krok po kroku stawiajmy sobie małe cele.” – radzi Monika Honory, ekspert ds. odchudzania.

Tab. 2.Dorośli według masy ciała w Polsce (w %)

  Niedowaga Waga w normie Nadwaga Otyłość
K M K M K M K M
1996 15,9 5,9 57,5 65,1 14,2 18,7 12,4 10,3
2004 16,5 5,6 56,7 61,7 14,2 19,8 12,5 12,6
2009 4,3 1,3 51,0 37,4 29,4 44,8 15,2 16,6
2014 4,2 1,2 50,1 36,6 30,1 44,1 15,6 18,1

 

Źródło: na podstawie opracowań GUS pt. Stan zdrowia ludności Polski publikowanych w 2006, 2011 i 2016.

W przeprowadzonym przez firmę SW Reaserch badaniu, pojawił się ciekawy wynik odnośnie rezygnacji z procesu odchudzania pod wpływem najbliższych osób. Aż 34%  osób potwierdziło porzucenie postawionego sobie celu utraty kilogramów przez wzgląd na rodzinę, znajomych. „To ogromny procent, który świadczy o potrzebie uświadamiana społeczności i kładzeniu nacisk na lojalność, okazywanie ciepła, dobrego słowa oraz  pomocy w codziennym życiu. Kult szczupłej sylwetki wciąż jest na topie i czasem mimo wielu chęci osób borykających się z nadwagą, porzucają oni swoje pragnienia przez wzgląd na opinie, negatywne komentarze ze strony środowiska zewnętrznego. To co należy w dużej mierze ćwiczyć – to codzienne wzmocnienie swojej asertywności i dążenie drogą wyznaczonego przez siebie celu. Oczywiście nigdy nie będzie to droga prosta i przyjemna, ale jeśli dołożymy do niej wszelkich starań, a zmiany wprowadzane w życie czy w jadłospis będą zachodziły powoli, to będzie to ogromna szansa na zdobycie upragnionego efektu.” – dodaje Katarzyna Kucewicz, psycholog oraz psychoterapeuta.

Ogólnopolska kampania społeczna „Bliscy u Wagi” powstała, aby zwrócić uwagę na często marginalizowane kwestie związane z psychologicznym aspektem procesu odchudzania, takie jak: samotność, brak pewności siebie czy obawa przed porażką. Działania w ramach kampanii skierowane są do osób, które chcą pozbyć się nadmiaru kilogramów, ale także do ich rodzin i znajomych. Bardzo istotne jest, aby na bieżąco wspierać osoby, które podjęły się procesu redukcji masy ciała.

W ramach kampanii możliwe jest skorzystanie z bezpłatnej telefonicznej linii wsparcia, dostępnej w każde poniedziałki od godziny 12:00 do 14:00 oraz środy od godziny 10:00 do 12:00. Więcej informacji zamieszczonych jest na stronie: www.bliscyuwagi.pl